Bever vogelspotguide: tips voor beginnende vogelaars
Leer vogelspotten en er gaat een wereld voor je open. Iedere wandeling, fietstocht en luie middag in tuin of op balkon krijgt een nieuwe dimensie. Maar waar begin je? Hoe leer je jezelf meer vogels te herkennen dan alleen die mus en merel? Deze Bever vogelspotguide helpt je op gang in vijf simpele stappen.
Een van de beste manieren om je dag te starten: zet je raam open of maak een vroege wandeling. In deze tijd van het jaar zijn er – vooral ‘s ochtends – ontzettend veel vogels te horen en te zien. Het is dus de perfécte periode om te starten met vogelspotten. En daar hoef je geen enorme natuurkenner voor te zijn: met de Bever vogelspotguide kan iedereen leren vogelspotten. Maak het zo moeilijk als je zelf wilt!
1. Goede voorbereiding is het...
… halve werk, precies. Lees je je voor vertrek in, dan wordt vogelspotten een stuk leuker – en makkelijker.
De vogels zelf
Bestudeer voordat je op pad gaat alvast een vogelgids, bijvoorbeeld de digitale van Vogelbescherming. Of scroll door de Tuinvogels-app van Vogelbescherming. Weet je al wat je tegen zou kunnen komen, dan wordt het een stuk makkelijker om uiteindelijk soorten te spotten. Plus: je kunt alvast goals stellen voor jezelf. Wil je bijvoorbeeld heel graag een gierzwaluw zien, dan kun je gericht gaan zoeken. Spot je er ook echt een, dan ben je extra blij.
Soorten trekvogels
Buitenexpert Margot (Bever Utrecht) is fanatiek vogelaar. Ze legt uit: “Er zijn veel verschillende trekvogels die in Nederland neerstrijken. Sommige zijn hier alleen om op te vetten (veel te eten) voordat ze weer doorvliegen. Andere vogels blijven hier, dat zijn de broedvogels. Er zijn ook vogels die juist hier in de winter verblijven en voor het broedseizoen richting het noorden vliegen. De maanden april en mei zijn een ideaal moment om veel verschillende trekvogels te spotten, omdat er dan veel overlap is.”
Foto: Nanda Van Der Eijk
De natuurgebieden
Verdiep je vooraf niet alleen in de vogelsoorten die je kunt (en wilt) gaan spotten, maar ook in het gebied waar je naartoe gaat. Ieder landschap heeft z’n eigen vogels. Bovendien: in de weilanden is het anders spotten dan in de bossen. In het eerste geval zul je weidevogels vrij makkelijk zien en tegelijkertijd – of vervolgens – horen. In het bos hoor je vogels vaak eerst, en ga je vervolgens dit geluid achterna om de zanger te zien. Zeker als je het bos in gaat is, is het dus slim om vooraf al wat vogelgeluiden te luisteren.
Foto: Nanda Van Der Eijk
Op de website van Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten vind je informatie over natuurgebieden in Nederland en de vogels die je er kunt tegenkomen. Natuurmonumenten maakte zelfs een lijst met vogelrijke natuurgebieden. Ook een topper: birdingplaces.eu. Hier vind je alle vogelkijkplekken in Europa, geordend naar ‘mag je niet missen’, ‘omweg waard’ en ‘leuk als je in de buurt bent’. Klik op een gebied en je krijgt informatie over o.a. wat voor vogels er leven. Liever een boek? Vogels in de lage landen, over soorten en hun leefgebieden, is een aanrader.
Heel belangrijk: word je er – online of in een gebied zelf – op gewezen dat een gebied beschermd is of (tijdelijk) niet openbaar, blijf er dan weg. Negeer je dit soort meldingen, dan loop je misschien wel een broedgebied in. Met serieuze gevolgen.
Handig studiemateriaal voor vogelspotters
- Kosmos Vogels in en rond de tuin. Met dit handige gidsje zijn de honderd meest voorkomende soorten gemakkelijk te herkennen.
- ANWB Vogelgids: bevat meer dan 440 Europese vogelsoorten.
- Website en app van Vogelbescherming. Niet alleen vind je hier soortnamen en bijbehorend uiterlijk, maar ook alle geluiden die deze soorten maken. De app geeft per soort aan hoe groot de trefkans is.
2. Verrekijker: geen overbodige luxe
In principe heb je voor vogelspotten alleen buiten en een stel ogen nodig. Maar als er íets is dat je extra meeneemt, laat het dan een fijne verrekijker zijn. Vogels blijven meestal op ruime afstand van je. Dus wil je wat details zien, dan is een hulpstuk wel heel handig.
Verrekijker of telescoop
Twijfel je tussen een verrekijker en een telescoop? Voor de meeste mensen is een verrekijker de beste keuze. Een telescoop is wat lastiger mee te nemen, en ‘m goed gebruiken, vraagt om oefening. Een verrekijker hang je zo om je nek en kun je ook makkelijk voor andere activiteiten gebruiken.
Het brede assortiment verrekijkers bij Bever van het Nederlandse merk Bynolyt biedt voor iedere activiteit wat wils. Welke kijker het beste is voor welke activiteit? We schreven er samen met het merk een blog over.
Advies op maat
We helpen je graag om een verrekijker te vinden waar je de rest van je leven plezier van hebt. Kom naar een van onze winkels en laat je adviseren over vergroting, uittredepupil en objectief. Maak eventueel een afspraak voor winkelen op afspraak. Ook online helpen we je graag, bijvoorbeeld met onze keuzehulp voor verrekijkers.
Kijktip
Heb je al een fijne verrekijker, dan is deze tip voor jou. Veel mensen zetten hun verrekijker voor hun ogen en gaan op die manier op zoek naar vogels. Beter werkt ‘t om eerst met het blote oog ergens op te focussen en vervolgens je verrekijker ervoor te zetten. Je hebt dan sneller in het vizier wat je dichterbij wilde halen.
Foto: Nanda Van Der Eijk
3. Kleding = belangrijker dan je denkt
Echt waar: een outfit kan je vogelspotsessie maken of breken. Met stevige wandelschoenen houd je het lang vol en kun je nog langer genieten van je buitenavontuur. Een goede outdoorbroek is ook fijn. Een afritsexemplaar is extra handig nu de temperaturen door de dag heen flink kunnen verschillen. Ook een fleecevest is top, zeker als je ‘s ochtends vroeg of ‘s avonds op pad gaat of wanneer je lang stilzit. Zo'n laagje kan meteen als picknickkleedje dienen.
Met full focus op de vogels ligt verbranding op de loer. Insmeren deed je natuurlijk al, maar een echte vogelaarstip is om ook een pet of hoed te dragen. Kijkt een stuk rustiger én je beschermt je gezicht en nek extra tegen de zon.
Vijf vogels om mee te beginnen
- Gierzwaluw: volledig donker gekleurd (in tegenstelling tot boeren- en huiszwaluw), sikkelvormige vleugels, vaak te zien in groepjes. Gierzwaluwen broeden onder dakpannen, de kans is dus groot dat je ze vlak bij huis spot.
- Grutto: lange poten, rechte snavel, bruingrijs gekleurd (en rond de kop rossig). Je komt de grutto tegen in weilanden, hij roept z’n eigen naam.
- Groenling: helder groen (mannetje) of grijsgroen (vrouwtje), wat dikkere kop dan andere vinkachtigen. Kom je tegen in bebouwde omgeving, bij bosranden en in bos met veel open plekken.
- Torenvalk: klein van stuk, roodbruin, vleugelpunten zijn minder spits dan bij andere valken. Zie je vaak bidden langs de weg.
- Krakeend: mannetjes hebben bruine kop en zwart achterlijf, vrouwtjes lijken op wilde eend maar dan met witte buik en oranje snavel. Kom je steeds meer tegen in Nederland, vaak bij meren en kanalen met langzaam stromend water.
4. In je dagrugzak
Eenmaal buiten gaat de tijd rap, zeker als je aan het vogelspotten bent. Slim is daarom om een goed gevulde dagrugzak mee te nemen. Uiteraard met je vogelgids en verrekijker erin. Én een fles water, thermoskan koffie en snacks. Back-up zonnebrand, camera en een notitieboekje voor je waarnemingen erbij, en compleet ben je.
Wist je dat er veel platforms bestaan waarop (amateur) vogelspotters hun waarnemingen registreren? Superleuk, want zo kun je bijvoorbeeld zien of de eerste gierzwaluw al in Nederland is aangekomen. En waar veel grutto’s zijn gezien. Waarneming.nl is een voorbeeld van zo’n platform. Ook jij kunt hier je waarnemingen registreren. Neem je je telefoon mee tijdens je sessie, dan kun je via de app zelfs ter plekke vastleggen wat je hebt gezien. Buitenexpert Margot tipt ook Trektellen.nl: "Hierop kun je specifiek de bewegingen van trekvogels bijhouden."
5. Twee zien meer dan één
In je eentje gaan vogelspotten, is heerlijk. Maar ga ook eens samen met iemand op pad. Zo kun je elkaar wijzen op wat je hoort en ziet en spot je meer. Wie weet hoor jij de vogel die je maat zo graag wilde spotten – en andersom.
Ga je met een kenner op pad, dan leer je razendsnel nieuwe soorten. Diegene kan jou aanwijzen wat hij ziet en je wijzen op geluiden die hij hoort. Én je kunt makkelijk vragen stellen. Sommige soorten zijn nu eenmaal lastig te herkennen, en tips van experts zijn dan heel welkom.
Durf buiten de gebaande paden te gaan (maar dan wel figuurlijk)
Het gaat goed met de trekvogels in Nederland en er is een groeiende belangstelling voor vogelen. Leuk, mits het met respect voor de omgeving gebeurt. Houd je daarom aan de regels van het gebied, luister naar de boswachter en ga niet naar natuurgebieden die zijn afgesloten omdat er vogels broeden. Kijken vanuit een vogelhut is ook een slimme optie. Je hebt dan heel mooi uitzicht, terwijl vogels minimaal last hebben van jouw aanwezigheid.
We zijn benieuwd!
Ben je gaan vogelspotten? We zijn benieuwd naar hoe het was en wat je hebt gezien. Deel je foto’s en ervaringen op social media en gebruik daarbij #buitenisnooitverweg. Check meteen even onze Instagram- en Facebook-pagina voor leuke tips en inspiratie voor buiten.
Nog een verrekijker, wandelschoenen, rugzak of iets anders nodig voor het vogelspotten? Check onze webshop, kom naar een van onze winkels of win online advies in. We helpen je graag om de beste spullen voor jou te vinden.
