Zonnebril kopen? Dit wil je weten!

De zonnebril is in de afgelopen jaren geëvolueerd tot een onmisbaar accessoire - bij welke buitenactiviteit dan ook. Daarmee zouden we bijna vergeten dat de voornaamste functie van het ding is: het beschermen van je ogen. Daar op ingezoomd: wat is nu wel en niet belangrijk aan een zonnebril?
 
Bij zonnig weer is een zonnebril geen overbodige luxe, maar noodzaak. Gelukkig is er voor ieder buitenmens wel een geschikte zonnebril te vinden. Klein of (idioot) groot montuur, glazen in ronde, ovale, vierkante vormen, fluorescerende kleurtjes of juist mat zwart… Noem maar op, kies maar uit! Hoe vind je de beste beschermer voor jouw ogen? Dit zijn de meest gestelde vragen - én hun antwoorden - over zonnebrillen!  

Voor elke situatie kun je een geschikt model vinden. Bepaal daarom even wanneer je de zonnebril het vaakst draagt. Wil je zeker weten dat je goed zicht hebt in de auto of ga je veel het water op? Dan is een polariserende zonnebril (meer info hieronder) een goede keuze. Ga je er veel mee wielrennen? Zorg er dan voor dat je een fietsbril kiest die comfortabel zit en jouw ogen beschermt tegen zowel de zon als wind. Voornamelijk citytrips en flaneren op het programma? Dan kies je gewoon een montuur dat je zelf leuk vindt en dat lekker zit.

Om meteen maar even een misverstand uit de weg te ruimen: iedere fatsoenlijke zonnebril die je in Nederland (of zelfs binnen de EU) koopt, geeft 100% UV-bescherming. Dit is namelijk wettelijk verplicht: alle brillen die in Nederland (of zelfs binnen de Europese Unie) verkocht worden, moeten 100 procent UV-bescherming bieden. Deze aanduiding staat meestal op een sticker of in de beschrijving van de bril als 100% UV of UV400. Iets als een 70% UV-bescherming ligt dus überhaupt niet in de winkels.

Binnen de Europese wetgeving moeten zonnebrilglazen een bepaalde hoeveelheid UV-licht filteren. Dit wordt aangegeven met een CE*-teken, gevolgd door een getal van 0 tot 4. Deze getallen geven aan hoe hoog de bescherming van de glazen is:

Categorie 0: geschikt voor bewolkt weer, biedt geen bescherming tegen de zon
Categorie 1: geschikt voor sluierbewolking met lichte zon
Categorie 2: geschikt voor mooi, weer met matig zonlicht
Categorie 3: geschikt voor helder weer met fel zonlicht, bijvoorbeeld op het water, in de bergen of in de tropen
Categorie 4: beschermt tegen uitzonderlijk fel licht en weerkaatsing van de zon in water of sneeuw en is daarmee heel geschikt voor water- en wintersport.

Het Oogfonds adviseert zonnebrillen met minimaal een CE-markering 3.

Natuurlijk wil je dat de bril lekker op je hoofd zit en daar goed blijft zitten - ook wanneer je (intensief) beweegt. Als je een zonnebril past in de winkel kun je dit meteen testen: beweeg je hoofd op en neer en voel of de brillenpootjes daarbij achter je oren niet irriteren. Ander belangrijk punt: zonlicht mag je ogen niet via de onder-, zij-, of bovenkant van de bril bereiken. Best slim dus om even buiten te gaan staan en dit in het daglicht te proberen (uiteraard eerst even vragen aan het winkelpersoneel om misverstanden te voorkomen 😃).

Welke vorm staat nu het beste? Belangrijke vuistregel: houd balans. Heb je een rond gezicht, kies dan rechthoekige monturen of monturen die je gezicht meer lengte geven. Als je gezicht aan de lange kant is, kies je een montuur dat breder is of versieringen heeft bij de slapen. Bij ovaalvormige gezichten staat eigenlijk elk model goed.

Hoewel de kleur van de zonnebrilglazen bepalend is voor je kijkcomfort, zegt het niets over de bescherming tegen UV-stralen en dus eventuele schade op lange termijn of aandoeningen zoals staar - daarvoor moet je de CE-markering hebben.
 
De kleur van de glazen bepaalt wel de mate waarin het glas het zichtbare licht reduceert, en daarmee tegen verblinding beschermt. Dit is wat verschillende kleuren doen voor je zicht:

Blauwe of grijze glazen: meest realistische, rustigste beeld. Ook heel fijn op het strand of als je veel fietst of hardloopt; ze zorgen voor een superzachte filtering van het zonlicht.
Groen of bruine glazen: sprekend, helder beeld en laten de kleuren door waar het menselijk oog het meest gevoelig voor is. Houdt fel licht tegen zoals glinsteringen op het water of van de sneeuw.
Bruin/oranje glazen: contrastverhogend, waardoor je (bijvoorbeeld in het verkeer) optimaal zicht hebt.

Sommige brillenglazen hebben een zilveren laag die iets van het licht dat door de bril komt weerkaatst. Dit noemen we spiegelende glazen. Een nadeel van dit soort glazen dat er voor je gesprekspartner helemaal 0 oogcontact mogelijk is. Dit kan afstandelijk of zelfs intimiderend overkomen - een iets minder gezellige bril voor op het terras, dus.

Een ander type is de bril met polariserende glazen. Deze werken iets anders. Direct zonlicht heeft lichtgolven in alle denkbare hoeken (ongepolariseerd). Pas wanneer licht weerkaatst op een reflecterend oppervlak krijgt het één richting, zoals die felle schitteringen op water, ijs, sneeuw en glas (gepolariseerd). Polariserende zonnebrillen houden alleen deze horizontale lichtgolven tegen. Heel prettig als je actief bent op of bij het water of wanneer je in de auto rijdt. De (ongepolariseerde) zonnestralen die rechtstreeks van de zon in de bril komen worden wel doorgelaten - dat moet ook, want anders zou je niets meer zien.

Een nadeel aan polariserende glazen kan zijn dat ze heel gevoelig zijn voor krassen. Ook kan het lastig zijn om met een gepolariseerde bril op schermen van tablets en mobiele telefoons te kijken, omdat die soms een gepolariseerde coating hebben. Ook bepaalde nieuwere auto’s zijn voorzien van voorruiten met polarisatie. Dit kan conflicteren met een gepolariseerde zonnebril. Check dus vooral even of jouw auto dit ook heeft, voordat je een polariserende bril aanschaft.

Meekleurende glazen reageren wanneer ze in aanraking komen met UV-licht. De glazen worden donkerder in lichte omstandigheden en weer lichter wanneer het licht afneemt. Dit is vooral handig wanneer je een zonnebril op sterkte draagt en geen zin hebt om steeds te moeten wisselen tussen je gewone bril en je zonnebril - bijvoorbeeld wanneer je op de fiets zit in de bergen of actief bent op het water. Uiteraard hebben wij zonnebrillen met meekleurende lenzen in ons assortiment.
 
Dat meekleuren gebeurt wel alleen bij direct UV-licht, dus rechtstreeks van de zon. Binnenshuis of in de auto blijven de glazen dus transparant, ongeacht de felheid van het zonlicht. Dit maakt fotochromatische brillenglazen minder geschikt (of eigenlijk: van minder toegevoegde waarde) bij het rijden in de auto.

Kinderogen zijn nog kwetsbaarder dan ogen van volwassenen. De pupil van een kinderoog is groter en de ooglens bevat minder beschermend pigment dan die van een volwassene. Dus behalve dat het er koddig uitziet, is een zonnebril op het kinderhoofdje absoluut nodig.
 
Helaas houden kinderen vaak niet graag een bril op, net als met een hoedje of petje. Hier zijn wel oplossingen voor. Denk aan brillen met een zachte elastieken band in de nek - zoals deze Sinner Bambino Junior - waardoor de bril prettiger zit. Als je je kroost van jongs af aan leert wennen aan een bril in de zon, heb je de grootste kans van slagen.