Praktische tips voor winterkamperen in Nederland

Kamperen in de winter is een ander verhaal dan kamperen in de lente of de zomer. De temperaturen dalen in de nacht namelijk vaak (ver) onder nul. Je wilt er daarom voor zorgen dat je warmteverlies zo veel mogelijk beperkt. Dit geldt voor zowel je eigen lichaam als voor de tent waar je in slaapt. Zorg er daarom voor dat je geregeld in beweging bent en eet en drink regelmatig warm.
 

Let er ook op dat je 'warm' je slaapzak in kruipt. De slaapzak warmt zich namelijk op dankzij jouw lichaamstemperatuur. Een dikke pyjama of meerdere lagen truien zijn ’s nachts overbodig. Een goede thermolaag en warm je slaapzak induiken is voldoende. Als je koud je slaapzak inkruipt is het heel lastig om weer op te warmen. Ga daarom voordat je gaat slapen nog even een rondje lopen of nestel je nog even behaaglijk bij het kampvuur. Extra tip: trek een fris setje thermokleding aan als je gaat slapen. De thermolagen die je overdag draagt, hebben gedurende de dag flink gewerkt en kunnen vochtig zijn. Dit zorgt ervoor dat je minder snel opwarmt in je slaapzak.  
 

Waar ’s nachts laagjes uit den boze zijn, vormen deze overdag juist de truc om warm te blijven. Neem daarom voldoende laagjes mee en trek pas een extra laagje aan als je het echt koud krijgt. In dit blog vertellen we je alles wat je wilt weten over het laagjessysteem.

Winterkamperen vergt net wat meer voorbereiding. Je wilt namelijk extra verzekerd zijn van genoeg warmte en comfort. Qua uitrusting zijn er daarom specifieke dingen waar je op kunt letten om jouw kampeertrip zo comfortabel mogelijk te maken.  

Bij de keuze voor een slaapmat tijdens het winterkamperen is het vooral belangrijk om op de R-waarde te letten. Dit is het warmte-isolerend vermogen. In de winter is een matje met een hoge R-waarde wenselijk. Voor de winter in Nederland is een minimum R-waarde van 4 zeker aan te raden. Ga je echt de kou in dan wil je een mat met een R-waarde van 5 of hoger. Matjes met een hogere R-waarde zijn in de zomer ook prima te gebruiken.

De NeoAir Xlite NXT van Therm-a-Rest is een fijn en warm matras voor je winterse kampeersessies. De mat is licht van gewicht, maar zwaar in isolatie. Ook op de Versa 4R van Exped dut je comfortabel tijdens koude Hollandse nachten.

Een aluminium isolatiemat op of onder je slaapmat of luchtbed zorgt er eveneens voor dat optrekkende kou uit de grond wordt tegenhouden en lichaamswarmte gereflecteerd wordt. Zo blijf je nog warmer tijdens de nacht.

Als je gaat winterkamperen is het natuurlijk belangrijk dat je op zoek gaat naar een warme slaapzak. De slaapzak die je in de zomer gebruikt, houdt je in de winter niet warm genoeg. Bij het kopen van een winterslaapzak zijn er daarom een aantal punten om rekening mee te houden:

• Comforttemperatuur: Dit is de temperatuur tot waar de slaapzak je warm kan houden. Als de slaapzak een comforttemperatuur heeft van -4 graden, blijf je warm in deze winterslaapzak tot een temperatuur van -4 graden. Gebruik daarom tijdens het winterkamperen geen slaapzak met een comforttemperatuur van 'maar' 5 graden, maar kies voor een slaapzak met een comforttemperatuur van flink onder nul. Houd er ook rekening mee dat elk lichaam anders reageert op kou en dat de comforttemperatuur voor jou genoeg kan zijn, maar voor een ander nog te koud.
  
  Met een isolerende lakenzak krik je het isolatievermogen van je slaapzak iets op. De Thermolite Radiator Mummyliner van Cocoon biedt de nodige extra warmte en is in de zomer zelfs te gebruiken als slaapzak. Dubbele winst!

• De voering: Bij slaapzakken geldt de algemene stelregel: hoe warmer de slaapzak, hoe zwaarder het gewicht. Het is daarom goed te bedenken welk isolatiemateriaal je voorkeur geniet. Je kunt kiezen uit dons of synthetisch vulmateriaal. Het grootste verschil tussen beide? Het gewicht en de gevoeligheid voor vocht. Waar synthetische isolatie intact blijft als het nat wordt, is het wel zwaarder en neemt het  meer ruimte in beslag. Dons bezit op z’n beurt veel isolerend vermogen en is licht van gewicht. Ook heeft het een kleiner pakvolume. Nadeel is dat de natuurlijke warmtebron z’n warmte verliest als het nattigheid voelt. Gelukkig is dons in slaapzakken tegenwoordig vaak geïmpregneerd. Zolang je in een tent slaapt met condens gaat dat prima. Als je buiten slaapt zonder tent, is een bivakzak aan te raden.
  
  
• Het model: Slaapzakken zijn verkrijgbaar in een deken- of mummiemodel. Ga je kamperen in de winter met wat extremere temperaturen, dan raden we aan om voor een mummiemodel te gaan. Deze slaapzakken sluiten goed aan om je lichaam waardoor er weinig warmte ontsnapt.

Je kunt in principe elke tent gebruiken voor het winterkamperen. Met name kleine tentjes zijn goed warm te houden. De beste tenten voor in de winter zijn tenten waarvan de buitentent tot aan de grond komt en de binnentent niet te veel uit gaas bestaat. Houd er hierbij wel rekening mee dat je nog steeds voldoende ventilatie hebt, anders krijg je veel condens. Goed ventileren is het advies om condensvorming tegen te gaan. Ook in tenten met een afsluitbare binnentent heb je minder snel last van bevriezende condens. 

Weet wel dat je met een katoenen tent minder last hebt van bevroren condens aan de binnenkant van het doek. Aan de andere kant: katoen is relatief zwaar en stug, zeker als het bevroren is. Polyester en nylon zijn een stuk lichter en je kunt hier makkelijker sneeuw en ijs vanaf schudden. Deze materialen zijn relatief stevig en beter waterdicht van zichzelf. Waar katoen echt schuin moet staan voordat het waterdicht is.  
 

Ligt er sneeuw? Zet je tent daar niet op, maar schep de sneeuw eerst weg. Leg een stuk plastic onder je grondzeil om te voorkomen dat je zeil vastvriest. En om optrekkende kou tegen te houden, leg je een grondzeil in je tent. Dit helpt eveneens tegen condens. Ook niet onbelangrijk: gebruik stevige haringen. Als de grond bevroren is, kun je rotsharingen gebruiken. Deze kun je harder de grond inslaan. Heb je mazzel en is de grond al een beetje ontdooit dan kun je in principe je vaste tentharingen gebruiken.

Een tarp mee tijdens het winterkamperen is ook een handige extra. Je kunt 'm bijvoorbeeld gebruiken als windscherm. Ook kun je een tarp spannen om luwte te creëren, zodat het in de tent wat warmer blijft. 

Ga je ook buiten koken, bedenk dan dat niet alle brandstof goed werkt bij lage temperaturen. Gasbranders met butaantankjes hebben het vaak moeilijk in de kou. Kies liever voor een brander op benzine, spiritus of petroleum. Met benzine en spiritus zit je altijd goed. Het gaat wel iets moeilijker aan, maar als het aanstaat brandt het goed. De meeste merken die benzinebranders verkopen, hebben ook een versie waar meerdere brandstoffen op werken. Zo krijg je de Optimus Nova Brander en MSR Dragonfly onder meer aan met Coleman Fuel, loodvrije benzine en petroleum.
 

Naast deze branders is het eveneens mogelijk om tijdens je winterse kampeersessie in Nederland op een gasbrander te koken. Zoals gezegd, kun je je butaanblikjes dan beter thuislaten. Gelukkig zijn er gassen die wel bestand zijn tegen de winterse elementen in ons land. Waar butaan het aflegt tegen de vrieskou, laten isobutaan en propaan je niet in de kou staan. Deze twee gassoorten zijn vaak samen óf met butaan gemixt tot één speciaal gas om de beste kookprestaties in de kou te leveren. Van de meeste merken is zo’n wintermix verkrijgbaar. Zo heeft MSR IsoPro. Het blikje is niet alleen geschikt voor alle MSR-gasbranders, maar ook gasbranders van Optimus, Primus en JetBoil.
 

De meest ultieme manier om buiten te koken? Met een kampvuur natuurlijk! Check van tevoren wel of dit op de camping mag. Als je op houtvuur kookt, zorg dan dat je altijd voldoende vuurmakers bij je hebt. Zeker als het hout nat is. Een goede vuurmaker zijn de TinderSticks van Light My Fire. Zin om lekker te kokkerellen? Dan is de Dutch Oven de way to cook. In deze grote braadpan kun je heerlijke gerechten op het vuur klaarmaken.

Vergeet verder niet om voldoende verlichting mee te nemen: in de winter is het natuurlijk al snel behoorlijk donker. Een hoofdlamp of zaklamp heb je dan echt wel nodig. Zorg er ook voor dat je droog blijft. Is je kleding nat, dan is het voor je lichaam erg moeilijk om warm te blijven.