Klimmen is nu een olympische sport! ‘Leer’ de wedstrijden kijken en word ook zelf een klimmer
De Olympische Spelen zijn dit jaar wel heel speciaal. Sportklimmen is namelijk dit keer voor het allereerst te zien als Olympische sport! 3 tot en met 6 augustus staat in het teken van de klimsport. Hoe dat in zijn werk gaat en wat je kunt verwachten leggen we samen met de NKBV haarfijn uit.
Het jaar 2021 is een geweldig jaar voor internationaal klimmen. Dit jaar, of eigenlijk sinds de uitgestelde Olympische Spelen in Tokio in 2020, maakt de sport voor het eerst in de geschiedenis deel uit van het grootste en belangrijkste sporttoernooi ter wereld. Om deze overwinning te vieren zetten we het klimmen in the spotlight en leggen we met hulp van de NKBV uit hoe het Olympisch klimmen eruit komt te zien.
Headerfoto: Eddie Fowke/IFSC
Foto: Eddie Fowke/IFSC
Zo werkt sportklimmen op de Olympische Spelen
In 2019 hebben twintig heren en twintig dames uit negentien landen zich via een ingewikkeld kwalificatiesysteem geplaatst voor de Olympische Spelen in Tokio. Japan, De Verenigde Staten en Frankrijk zijn, met ieder vier klimmers, de landen met de meeste deelnemers. Nederland doet helaas niet mee met het sportklimmen. De Nederlandse topper Tim Reuser heeft wel geprobeerd zich te plaatsen maar dit lukte nét niet.
Hoewel het jammer is dat Nederland niet gekwalificeerd is, vind de NKBV (en wij ook!) het natuurlijk geweldig nieuws dat sportklimmen onderdeel is geworden van de Olympische Spelen! Maar hoe wordt dit onderdeel precies vormgegeven?
Klaar om te kijken?
Het is even een gepuzzel, want de klimsport is niet te zien via de reguliere televisiezenders. Gelukkig kun je op andere manieren de livestreams bekijken van de vier wedstrijddagen in Tokio.
Op de website van de NKBV vind je het volledige programma én links naar de livestreams.
Popcorn at the ready en veel kijkplezier!
Foto: Sytse van Slooten/IFSC
Drie wedstrijddisciplines
Klimmen is een brede sport met allerlei verschillende takken. Om op de Olympische Spelen een zo divers mogelijke wedstrijd te creëren is ervoor gekozen om de drie wedstrijddisciplines van de klimsport te combineren, zodat er uiteindelijk één resultaat per atleet is voor alle disciplines.
Speed
Bij het onderdeel speed is het, zoals de naam al aangeeft, de bedoeling om zo snel mogelijk een vijftien meter hoge wand te beklimmen. Speed climbing wordt uitgevoerd op een klimmuur waarop de route altijd hetzelfde is. Speed is daarmee de discipline die je het meest specifiek kunt trainen. Bovenaan de wand zit een elektronische plaat die de tijd laat stoppen zodra een klimmer erop slaat. Een speedrace is razendsnel voorbij. Het wereldrecord staat momenteel op 5,208 seconden.
Boulderen
Waar het onderdeel speed draait om explosiviteit en snelheid is bij boulderen voornamelijk denkkracht vereist. Een boulder lijkt soms net een puzzel die opgelost moet worden. Op een vier tot vijf meter hoge klimwand zijn maar weinig klimgrepen bevestigd, waardoor klimmers soms haast onmogelijke capriolen moeten uithalen om de top te bereiken. Het is de bedoeling om binnen vier of vijf minuten met zo min mogelijk pogingen de top te behalen. Bij dit onderdeel zijn de klimmers daarnaast niet gezekerd.
Lead
Lead wordt ook wel als het koningsnummer in de klimsport gezien. Klimmers moeten op een wand van minimaal vijftien meter, die ook nog eens voorover helt, zo hoog mogelijk zien te komen. Een klimmer heeft daarvoor zes minuten de tijd. De route is elke wedstrijd anders. De klimmer neemt zijn eigen touw mee omhoog en klipt deze gedurende de route in setjes in de wand om gezekerd te zijn. Atleten worden getoetst op verschillende vaardigheden zoals lenigheid, kracht, inzicht en uithoudingsvermogen. Bij lead draait de klim om tactiek. Klimmers strijden na elkaar in dezelfde route, maar wie het hoogst in de route komt, wint. De klimmer krijgt hier één poging voor. Hoewel de route binnen een vastgestelde tijd moet worden afgelegd, is de snelheid pas relevant bij een gelijke eindstand.
Foto: Eddie Fowke/IFSC
Het verloop van de wedstrijd
De drie wedstrijddisciplines binnen de klimsport: lead, speed en boulderen worden tijdens de Olympische Spelen in Tokio gecombineerd tot een gemixte discipline: combined. Atleten doen mee aan alle drie de afzonderlijke disciplines op één dag. De uitkomst van de scores op de verschillende onderdelen worden met elkaar vermenigvuldigd.
Tijdens de kwalificatiewedstrijden, die plaatsvinden op dinsdag 3 augustus en woensdag 4 augustus, voeren de atleten alle drie de disciplines uit. De dag begint met speed climbing. Op basis van de beste tijd wordt er een ranking opgemaakt van 1 tot en met 20. De klimmer met de snelste tijd krijgt de ranking 1.
Na een korte pauze van dertig minuten gaan de deelnemers verder met het volgende onderdeel van de wedstrijd: boulderen. Dit volgt het format dat normaal gesproken wordt gehanteerd tijdens de halve finale van de World Cup Boulder. Iedere klimmer krijgt vier boulderroutes voorgeschoteld waarvoor ze vijf minuten per boulder de tijd hebben. Tussen elke twee boulders krijgen de klimmers vijf minuten pauze. Ook voor dit onderdeel zal een ranking worden opgesteld.
Na een pauze van twee uur start de laatste discipline: lead. Dit onderdeel is vergelijkbaar met het halve finale format van een World Cup Lead. De route is zo uitgezet dat hoe hoger je komt de route steeds een beetje moeilijker wordt. Op basis van hoe hoog de klimmer is gekomen wordt er weer een ranking opgemaakt.
De finale
De drie behaalde rankings worden per deelnemer vermenigvuldigd: dit is de eindscore. Hoe lager het getal hoe beter je het gedaan hebt. De acht klimmers met de laagste score gaan door naar de finale.
De finalewestrijden, die plaatsvinden op donderdag 5 augustus en vrijdag 6 augustus, bestaan tevens weer uit de drie wedstrijddisciplines, alleen zijn sommige formats per onderdeel iets aangepast. De klimmers beginnen net als tijdens de kwalificatieronde weer met het onderdeel speed. Echter is het nu een afvalrace.
Na een kwartier pauze gaan de finalisten door met het onderdeel boulderen. Ze krijgen nu drie boulders voorgeschoteld, maar krijgen nu nog maar vier minuten klimtijd per boulder. Ook nu wordt er weer een ranking gemaakt.
Na het boulderen krijgen de finalisten slechts een kwartier pauze voordat ze beginnen met het allerlaatst onderdeel. Lead is in de finale exact hetzelfde als in de kwalificatie, maar door de korte pauze is het onderdeel wellicht het zwaarste van de hele finale. Er wordt weer een ranking gemaakt en de drie rankings worden weer vermenigvuldigd voor de einduitslag.
Het belooft een spannende vier dagen te worden en we zijn reuze benieuwd wie de allereerste Olympische klimmedailles gaan veroveren!
Foto: Eddie Fowke/IFSC
Zelf klimmen?
Geënthousiasmeerd door al deze interessante informatie over klimmen? Kijk dan vooral eens op de website van de NKBV. De Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging is een bron van informatie over de toffe sport.
Om zelf te leren klimmen kun je een klimcursus volgen. Tijdens zo’n cursus leer je hoe je moet zekeren en leer je de basistechnieken om zo efficiënt mogelijk routes te klimmen. Als je een cursus hebt gevolgd, ontvang je een klimvaardigheidsbewijs: een bewijs dat je zelfstandig kunt klimmen en zekeren.
De NKBV biedt een verscheidenheid aan klimcursussen waarmee jij je klimcarrière kunt beginnen. Op deze pagina vind je daarnaast informatie over toffe klimevents en clinics in de buitenlucht.
Ook kun je gerust een klimhal bij je in de buurt binnenstappen en informeren naar een introductieles. Hierbij worden alle basisprincipes van het klimmen uitgelegd en kun je het eens uitproberen.
Klimmen: wat heb je nodig?
Klimmen vereist de juiste uitrusting. We hebben een lijst gemaakt met producten die niet kunnen ontbreken wanneer jij de (klim)uitdaging aangaat!
- Klimschoenen
Een klimschoen is een nauw omsluitende, meestal lage schoen met een dunne zool gemaakt van gevulkaniseerd rubber. Deze schoenen zijn speciaal ontworpen voor het klimmen. Met klimschoenen zijn klimmers in staat op kleine treetjes te gaan staan of puur op de wrijving van de schoen omhoog te klimmen. Een klimschoen die ideaal is voor beginners is de La Sportiva Tarantula. De robuuste schoen zorgt voor veel grip en is probleemloos een hele dag te dragen. - Klimgordel
Een klimgordel of kortweg gordel wordt gebruikt bij het klimmen en abseilen om een stabiel bevestigingspunt te creëren aan het menselijk lichaam. Een heupgordel bestaat uit twee beenlussen en een heupband. De Mammut Ophir 3 Slide is een allround klimgordel met veel bewegingsvrijheid en gepatenteerd slijvast materiaal. - Karabiner
Karabiners zijn essentieel tijdens het klimmen. Belangrijk is om een karabiner te kiezen waarbij je niet het risico loopt dat hij open schiet tijdens het klimmen. Kies daarom bijvoorbeeld de Petzl William Screw-Lock, deze karabiner heeft een schroefsysteem waarbij je de opening dichtschroeft en voorkomt dat deze onvoorzien kan openen. - Zeker- of abseilapparaat
Een zekeringsapparaat is een apparaat dat het touw geleidt en met een karabiner aan de klimgordel of aan een vast ankerpunt wordt vastgemaakt. Het is ontworpen om het merendeel van de kracht die door een val op het klimtouw komt te staan over te dragen op de gordel, zodat de overgebleven kracht in het touw nog opgevangen kan worden door de zekeraar. Gebruik de klassieke Black Diamond ATC, of kies voor een belay-apparaat met een geassisteerde rem-functie zoals de Petzl Grigri 2019. - Helm
Een klimhelm is een onmisbare hoofdbescherming bij zowel het rots- als het ijsklimmen. Door het dragen van een helm bescherm je je hoofd tegen (kleine) steenval, materiaalverlies van klimmers boven je en het stoten van je hoofd bij een val of tijdens het klimmen. De unisex Black Diamond Half Dome helm is lichtgewicht maar beschermt je hoofd en is nauwkeurig en gemakkelijk bij te stellen.
- Pofzak
Tijdens het boulderen (en klimmen) is grip heel erg belangrijk. Als je op wrijving ergens aan moet hangen en je vingers zijn een beetje vochtig van de warmte en de inspanning dan kun je een topprestatie wel vergeten. Met een beetje pof (magnesium) op je handen heb je net dat beetje extra grip dat je nodig hebt om te kunnen blijven hangen op wrijving. Deze Pofzak van Mammut is groot genoeg om een flinke hoeveelheid pof in mee te nemen.
- Crashpad
Een crash pad, ook bouldermat genoemd, is een kleine, draagbare valmat gemaakt hoogwaardig schuim dat wordt gebruikt tijdens het boulderen. Crash pads zijn meestal zo ontworpen dat je op je rug kunt dragen, iets wat gezien hun grootte (gemiddelde oppervlakte 1,5 m²) niet onhandig is. Het gebruik van een crash pad maakt een spotter (iemand die de val breekt) niet onnodig, de klimmer zou namelijk naast de mat kunnen vallen. Vooral als je bouldert in buitengebied is het handig om een crashpad mee te nemen, de Mad Rock Crashpad zorgt voor een zachte ondergrond tijdens het oefenen van je technieken op de rotsen.
Op klim-avontuur?
Wil jij je ook eens aan een pittige klim wagen? Of de Nederlandse klimhallen verkennen met een goede klimuitrusting? Kom dan eens langs bij Bever Utrecht, de Bever-winkel met een wat breder klimassortiment, of neem een kijkje op onze website voor ons uitgebreide online klimassortiment!
Op zoek naar meer klimtips en -inspiratie? Check dan deze toffe klimmuren in Nederland, volg deze tips om klimblessures te voorkomen of geniet van een andere tak van de klimsport in een klimbos. Daar ga je als Bever Buitenvriend trouwens naartoe met korting!
