Wildkamperen in Europa: waar moet je zijn?

Bij wildkamperen denk je misschien aan Alaska, Canada en andere Into the Wild-achtige taferelen. Hoeft niet! Ook dichter bij huis heb je de prachtigste locaties waar je je tent in het wild kunt opzetten. Hieronder delen we enkele prachtige wildkampeerplekken in Europa en geven we tips waar je op moet letten voor elke bestemming. Inpakken maar!

‘Legaal’ wildkamperen, oftewel: afgebakende plekken waar je je tent ‘in het wild’ mag opzetten. Het blijft een beetje tegenstrijdig klinken. Maar who cares? Van alle activiteiten die je buiten kunt doen, is wildkamperen wel zo’n beetje het summum. Jij en de wijde wereld als magische twee-eenheid, slechts gescheiden door een stukje tentdoek. Zucht...

Hoewel vrij kamperen in de meeste Europese landen verboden is, zijn er gelukkig ook uitzonderingen. Maar, waar mag je dan precies wildkamperen en welke regels gelden er in deze landen? 

Ga op deze pagina direct naar:

• Noorwegen
• Zweden
• Finland
• Zwitserland
• Schotland
• Frankrijk (en Spanje, Italië en Oostenrijk)
• Baltische Staten

Eerst dit: In het grootste deel van Europa is wildkamperen niet toegestaan. In België, Duitsland, Luxemburg, Oostenrijk, Engeland, Ierland, Italië, Spanje, Portugal, Slovenië, Griekenland, Bulgarije, Kroatië en Denemarken is wildkamperen officieel verboden.

Officieel, want er is ook een soort schemergebied: paalkamperen. Hoewel dit in Nederland helaas niet meer mogelijk is door de sluiting van de paalkampeerterreinen van Staatsbosbeheer, zijn er in andere landen nog wel plekken waar je legaal en kosteloos kunt overnachten in de natuur. Dit maakt wildkamperen iets toegankelijker, zonder de regels te overtreden. Geen zin om op de aangewezen plekken neer te strijken en wil je best iets verder van huis gaan? Hier moet je zijn! 

Foto: Staatsbosbeheer

Met stip op nummer 1 in de wildkamperen-locatielijst in Europa: Scandinavië. In Noorwegen, Zweden én Finland geldt het zogenaamde Allemansrecht: het recht waarmee je maximaal van de vrije natuur kunt genieten. Dankzij deze regel kun je in deze landen vrijwel overal je tent opzetten. Hoe fijn! Denk: hoog in de bergen of aan de oever van een rivier met uitzicht op de fjorden.

Het Allemansrecht is een uitkomst voor wildkampeerders, maar er wordt wel van je verlangd dat je je aan een paar basisregels houdt. Daarnaast vallen natuurparken niet onder het Allemansrecht, maar da’s logisch. Van het Allemansrecht pluk je letterlijk de vruchten. In Scandinavië is het toegestaan bosbessen, cantharellen en andere heerlijke lekkernijen te plukken.

• Kampeer niet op privéterrein of openbare parkeerplaatsen.
• Slaap niet onder de sterrenhemel, gebruik dus wel altijd een tent.
• Laat alles heel en ruim je afval op (vanzelfsprekend nietwaar?)
• Houd minimaal 150 meter afstand van de bebouwing.
• Blijf maximaal twee nachten op één plek.

Meer handvatten, bijvoorbeeld over het maken van een kampvuur, lees je op de toeristenwebsites van Noorwegen (allemansretten), Zweden (allemansrätten) en Finland (Jokaisenoikeudet)

In Noorwegen kun je volledig vrij van het buitenleven genieten, zolang je de natuur met respect behandelt en je je afval meeneemt. Ga je kamperen in Noorwegen, zet je tentje dan op in de bossen van een van de hellingen boven op een fjord of op het strand in een fjord aan de zee. Liever iets dichter bij de bewoonde wereld? Ook rondom Oslo kun je volop gratis kamperen. 

In sommige toeristische gebieden gelden strengere regels voor wildkamperen, en dan met name in de zomer. Denk aan de Lofoten en Fjord-Noorwegen. Meestal staan er dan bordjes met 'niet kamperen'; respecteer die altijd en ga op zoek naar een andere kampeerplek. Twijfel je of je ergens mag wildkamperen in Noorwegen? Vraag een local om hulp. 

Misschien wel dé plek om te wildkamperen: Zweden. Voor dit land gelden dezelfde kampeerregels als voor Noorwegen. Kortom: een beetje common sense gebruiken bij hoe je je tijdelijke kampeerplek behandelt, en je kunt vrijwel overal terecht. Het wildkamperen hier is zo'n mooie beleving, omdat er heel veel natuurgebieden zijn, waar je vaak ook nog kans hebt op het spotten van wilde dieren. Als je echt geluk hebt (en een beetje hebt gepland 😉), is er hier ook een kans dat je het Noorderlicht te zien krijgt.

Kamperen in de vrije natuur, de Finnen weten niet beter. Wildkamperen wordt in Finland heel veel gedaan, en ook de meeste parken hebben hier volop faciliteiten voor, zoals houtvuurplaatsen of gezamenlijke barbecues. Oké, misschien maakt dat het weer een stukje minder wild, maar het enorme natuurschoon dat Finland te bieden heeft, maakt dit ruimschoots goed. Overigens zijn er niet heel veel parken in vergelijking met de hoeveelheid bos in Finland. Veel van dat bos is privé-eigendom, maar dan mag je er dus nog wel kamperen.

Voor de variatie een nachtje niet in je tent doorbrengen? Maak dan gebruik van zo’n typisch Finse trekkershut die je op sommige gebieden op de prachtigste plekjes aantreft. Bonus: vaak inclusief sauna. Hoe lekker na dagen in de buitenlucht! Een overzicht van hutten in Finland vind je hier.

Huh, wildkamperen mag toch niet in Zwitserland? Klopt bijna. Dat wil zeggen, niet onder de 2.000 meter hoogte. Mocht je toch al van plan zijn een goede wandelvakantie van te maken, kan dit land je ultieme bestemming zijn. De boomgrens wordt aangehouden als de plek waar wildkamperen is toegestaan. Hier en daar geldt een uitzondering onder de boomgrens. Het is aan te raden dit na te vragen bij de plaatselijke overheid. Let op: je kunt niet langer dan één nacht op een plekje blijven, dan moet je weer verder. Maar dat was je al van plan, toch?

Off the beaten track, met een rugzak en tent de ongerepte wildernis in. Wildkamperen is bij uitstek de manier om Schotland te ontdekken! (een echte Schot in de roos 😉) Zolang je je aan de Scottish Outdoor Access Code houdt, kun je vrij door de Lowlands en Highlands dwalen. Niettemin zijn er een aantal regels voor het opzetten van je tijdelijke kampeeradres. Zo mag je maximaal tot drie nachten op dezelfde plek verblijven en niet overal je tent opzetten. In de buurt van een weg, (historisch) gebouw of op landbouwgrond is het niet toegestaan tentharingen in de grond te steken. Blijft over: de oneindig groene pracht van glens, schitterende lochs en woeste landschappen met spitse bergtoppen. Keuze genoeg!

Kleine disclaimer: in Loch Lomond en het Trossachs Nationaal Park gaat deze vlieger niet op. Door grote hoeveelheden kampeerliefhebbers in het verleden gelden daar andere regels. Het is nu verplicht om een vergunning te hebben om te kamperen op aangewezen kampeerzones.

Naast overnachten in je vertrouwde tentje, kun je in Schotland slapen in bothies. Een bothy is een shelter die vaak op afgelegen plekken staat en vrij toegankelijk is. Waar ze vroeger onderdak boden aan rondtrekkende arbeiders, bieden ze tegenwoordig kampeerders en hikers een zeer welkom onderkomen. Zeker als het onvoorspelbare Schotse weer de kop opsteekt. Los van een vuurplaats, mogelijk gezelschap van een medekampeerder en met geluk een slaapplateau, is er niet veel in een bothy te vinden. Mocht je besluiten in een shelter te overnachten, is het aangeraden je kampeerspullen en wat proviand mee te nemen. Maar let op: vol is vol bij bothies.

Benieuwd naar hoe het is om te wildkamperen in Schotland? Buitenexpert Felix vertelt je in dit blog alles over zijn wildkampeerervaring in Schotland.

Uitgestrekte bossen, metershoge kliffen, kronkelige rivieren en fraaie zandkusten. Estland, Letland en Litouwen hebben veel moois in petto. Wat dacht je van wakker worden op je eigen privéstrand met het golvende geluid van de zee? Of zonsopkomst aan de oever van een verlaten meer? De Baltische Staten zijn voor meer dan vijftig procent bedekt met bos, dus er is genoeg natuurschoon te ontdekken.

En... Wildkamperen in Estland, Letland en Litouwen is bijna overal toegestaan! De uitzonderingen zijn natuurreservaten, militair oefenterrein, duingebied of privéterrein (tenzij je toestemming hebt van de eigenaar). Online check je regels en extra tips voor wildkamperen in Estland, Letland of Litouwen. 

Kortom, je hoeft niet naar de andere kant van de wereld om te kunnen wildkamperen. Pak je spullen, rijd, lift, trein of fiets naar het land van bestemming en beleef de trip van je leven.