Bergwandelen voor beginners: tips & tricks

Wil je beginnen met bergwandelen? Doen! Frisse berglucht in je longen, hoogtemeters in de beentjes, spectaculaire uitzichten op je netvlies; er is niets mooier dan dat. We vertellen hoe je begint met bergwandelen, van de voorbereiding tot uitrusting en routes.

Een goed begin is het halve werk. Zo ook bij bergwandelen. Zie de voorbereiding als voorpret: elke oefening en iedere toevoeging aan je route en uitrusting brengt je dichter bij jouw avontuur in de bergen.

In deze beginnersgids helpen we je met de voorbereiding op jouw bergwandelingen. Het gaat hier om routes die niet meer dan een dag in beslag nemen. Dagtochten in de bergen zijn ideaal voor wie weinig ervaring heeft met bergwandelen. Een groot pluspunt is de flexibiliteit: je kunt experimenteren met verschillende afstanden, moeilijkheidsgraden en zelfs locaties.

Ga je meerdere dagen de bergen in, check dan onze beginnersgids voor huttentochten of onze tips voor het plannen van een trektocht met eigen tent.  

Als beginnende bergwandelaar is het slim om voorwerk te doen. Je wilt geen gletsjers, eeuwige sneeuw, massieve rotswanden of via ferrata’s tegenkomen op je route. Verdiep je daarom in je bestemming, kies bij voorkeur eenvoudige, bestaande routes en zorg dat je wandelt in zomerse omstandigheden. Houd er dus rekening mee dat naarmate je noordelijker gaat, het zomerseizoen later begint en korter duurt.

Online en op locatie (bijvoorbeeld in je hotel of bij toeristenbureaus) vind je vaak informatie over wandelroutes. Ken je eigen grenzen en begin liever met een eenvoudige route die iets onder je niveau ligt. Hierna kun je de afstand en het niveau geleidelijk opbouwen.

Voordat je op pad gaat, is het fijn om te weten hoelang jouw bergwandeling duurt. In de bergen let je minder op de afstand in kilometers en meer op hoogtemeters. Hoelang je over een route doet, is afhankelijk van jouw conditie en ervaring, het terrein en de omstandigheden. Voor een globale schatting kun je deze vuistregel gebruiken:

• 4 kilometer per uur hemelsbreed (gemeten op de kaart).
• 300 hoogtemeters per uur bij stijgen.
• 500 hoogtemeters per uur bij dalen.  
   

Een wandeling in de bergen is anders dan een wandeling in Nederland – onze benen zijn niet gewend aan kuitenbijters. Trainen is daarom aan te raden om het plezier tijdens je tocht te vergroten. Een goede basisconditie is een belangrijk startpunt. Die bouw je op door te sporten en regelmatig te wandelen. Door te wandelen kun je ook meteen je wandelschoenen inlopen. Met traplopen, krachttraining en balansoefeningen kun je daarnaast trainen voor klimmen en dalen. Lees hier meer over hoe je thuis traint voor je bergwandeling.

Je traint ook door hoogtemeters rustig op te bouwen. Heuvelachtig terrein, zoals in de Ardennen of de Duitse Eifel, is ideaal om te oefenen. Vanaf hier kun je langzaam opbouwen naar het grilligere middelgebergte. Voorbeelden hiervan zijn de Vogezen, het Zwarte Woud of Umbrië in Italië. Als je dit onder de knie hebt, kun je wandelingen proberen in het hooggebergte, zoals de Alpen, Karpaten of zelfs de Himalaya.

Vergis je niet: ook als je ‘maar’ een dag in de bergen wandelt, heb je een complete uitrusting nodig. Het kan in de bergen flink afkoelen, dus voldoende lagen kleding zijn belangrijk. Ook waterdichte kleding, voldoende water en eten en navigatiemiddelen zijn heel belangrijk. In onze paklijst voor bergwandelen lees je meer over de uitrusting die je nodig hebt in de bergen. Weet je niet goed welke kleding praktisch is voor een bergwandeling? Check dan ook onze kledingtips voor bergwandelen.

Een goede rugzak is essentieel als je gaat bergwandelen. Kies een rugzak die comfortabel is, goed ventileert en genoeg ruimte biedt voor je spullen. Als je langer op pad gaat, kan een tas met heupband fijn zijn – die zorgt ervoor dat het gewicht beter verdeeld wordt.

Met kinderen wandelen in de bergen vraagt om extra voorbereiding. Kies routes die niet te lang of te steil zijn, pak extra snacks in, neem vaker pauze en leer ze hoe ze respectvol omgaan met de natuur. Meer tips lees je in ons blog over huttentochten met kinderen.

De bergen zijn prachtig, maar ook grillig. Het weer kan zomaar omslaan en door het uitdagende terrein is de juiste uitrusting extra belangrijk. Een aantal tips om veilig te wandelen in de bergen:

• Kies geen routes boven je eigen niveau.
• Controleer het weerbericht voor je gaat (vraag eventueel locals om advies) en ga nooit op pad als er slecht weer voorspeld is. Ook handig: leer hoe je veranderingen in het weer herkent.
• Blijf op de paden.
• Pak een EHBO-kit in.
• Laat iemand weten waar je naartoe gaat.

Overkomt je iets op vakantie? Dan dekt je reisverzekering de kosten die gemaakt worden om je op te sporen of je naar het ziekenhuis te brengen. Bergwandelen valt vaak binnen je reisverzekering. Maar let op: meestal geldt deze dekking alleen voor wandelen over goed begaanbare paden. Wat valt onder een goed begaanbaar pad kan een verzekeraar zelf invullen.  

Als je onvoorziene kosten wilt voorkomen of als je bijvoorbeeld gaat abseilen of bergbeklimmen, kun je ervoor kiezen een aanvullende verzekering voor bijzondere sporten af te sluiten. De reisverzekering met bergsportdekking van de NKBV is een fijne optie. Daarmee ben je altijd gedekt in de bergen, zelfs als er een helikopter aan te pas komt.

Er zijn talloze mooie bergwandelingen, verder weg en dicht bij Nederland. Onder meer in Oostenrijk, Duitsland, Italië, Zwitserland, Frankrijk en Slovenië haal je als bergwandelaar je hart op. Hieronder tippen we een aantal van de populairste gebieden voor bergwandelen in Europa. Wil je liever meteen de állermooiste routes lopen? Check dan ons blog met de mooiste bergwandelingen in Europa.

Oostenrijk is een bergwandelwalhalla. Met de indrukwekkende Alpen als decor raak je hier nooit uitgewandeld. Nationaal park Hohe Tauern, de Kitzbüheler Alpen, het Ötzal en de Stubaier Alpen zijn een aantal populaire hotspots voor bergwandelingen.

In Duitsland kun je prachtige bergwandelingen maken. Onder meer de Beierse Alpen en het Harzgebergte zijn geweldige wandelgebieden. Het middelgebergte van de Sächsische Schweiz is ook een aanrader voor beginnende wandelaars en families. Saksisch Zwitserland is een aanrader voor beginnende wandelaars. Hier vind je zandstenen rotsformaties, diepe kloven en adembenemende uitkijkpunten.

Wat de Alpen zijn voor Oostenrijk, zijn de Dolomieten voor Italië. Niet voor niets zijn negen gebieden in de bergketen benoemd tot UNESCO-werelderfgoed. In de Dolomieten vind je onder meer de iconische Drei Zinnen en de smaragdgroene, intens heldere wateren van de Pragser Wildsee. En de Italiaanse keuken onderweg is natuurlijk ook geen straf…