Lichtgewicht kamperen: zo pak je het aan

Dagenlang de natuur verkennen met je onderkomen op je rug, is er iets toffer dan dat? Meerdaagse trektochten zijn het ultieme buitenavontuur, maar er komt wel het een en ander bij kijken. Wat neem je bijvoorbeeld allemaal mee? We spraken met Buitenexpert en trekking-deskundige Steffen over de beste manier om lichtgewicht te kamperen.

Je bent Steffen misschien al eerder tegengekomen. In dit blog beantwoordde hij al prangende vragen over trektochten die door jullie waren ingezonden via Instagram. Steffen heeft al meer dan twintig jaar ervaring in het maken van indrukwekkende trektochten. In dit blog hebben we hem opnieuw stevig aan de tand gevoeld over hoe hij lichtgewicht trektochten aanpakt.

“Wanneer je gaat trekken met bepakking, wil je zo licht mogelijk reizen. Ik gebruik dan vaak een tarp van 2,5 bij 1,80 meter: ongeveer het kleinst mogelijke formaat voor eenpersoonsgebruik. Je hebt dan niet veel meer bij je dan een matje, een slaapzak, een footprint/grondzeil, een lichte rugzak, een ultralicht brandertje en eetgerei. De bare essentials.

Wanneer ik op één plek blijf en vanuit een basiskamp een trekking onderneem, is het anders dan wanneer je onderweg je kamp opslaat. Als ik vanuit een basiskamp werk, begint het al meer op bushcraft te lijken. Bij een basiskamp ligt de focus niet per se op lichtgewicht, omdat je de spullen niet onderweg meeneemt. Je hebt dan ook meer mogelijkheden wat betreft de spullen die je kunt meenemen en de ruimte die je kunt gebruiken. Zo kun je bijvoorbeeld een wat grotere tarp meenemen en aan de rand ervan een vuurtje maken. Wel voorzichtig zijn natuurlijk!

Uiteindelijk is het een heel persoonlijke keuze wat je meeneemt op je trektocht. Dit kan bijvoorbeeld afhankelijk zijn van de spullen die je zelf al hebt of van wat je voorkeuren zijn.”

“Vooral op gewicht, maar ook op het formaat. De tarp moet groot genoeg zijn om alles af te dekken. Als je in een hangmat slaapt, heb je bijvoorbeeld een grotere tarp nodig dan wanneer je op een matje slaapt. Het belangrijkste is dat je droog blijft. Als ik alleen ben, gebruik ik vaak een tarp van 2 bij 2 meter of 2 bij 3 meter, dat is voldoende. Persoonlijk vind ik 3 bij 3 meter het prettigst om te gebruiken wanneer ik samen met iemand op trektocht ben. Als je met een grotere groep bent, is bijvoorbeeld 4,5 bij 4,5 meter een gangbare maat. Daaronder slaap ik comfortabel samen met twee vrienden en een hond.

Qua materiaal zijn nylon, polyester of siliconen elastomeer het meest gebruikelijk. Het hangt vooral af van hoe licht je wilt reizen.”

“Als ik ga trekken, kampeer ik vaak wild. Dan wil je niet te veel opvallen en kies je het liefst een plek waar je niet snel gezien wordt.

Bij een basiskamp verblijf je meestal op een camping of een ruime plek waar je je spullen kunt achterlaten.

Een van de mooiste dingen van slapen onder een tarp is dat je altijd in de natuur bent. De tarp gebruik je eigenlijk alleen om jezelf te beschermen tegen regen, verder geniet je volop van de natuur. Op zo'n moment let ik er goed op dat ik niet in een greppel lig, omdat koude lucht naar beneden zakt en warmte opstijgt. Daarom zie je 's ochtends bijvoorbeeld damp boven sloten hangen. Ook is de kans om nat te worden veel groter als je in een greppel of verlaging ligt, omdat het water daar naartoe stroomt wanneer het regent.

Ik vind het zelf prettig om bomen in de buurt te hebben waar ik mijn tarp aan kan bevestigen. Het is echter belangrijk om te letten op het soort bomen. Bij beukenbomen is het risico groter dat er plotseling een grote tak afbreekt. Ze worden daarom ook wel 'widow-makers' genoemd. In de buurt van beukenbomen is dus echt af te raden. Daarnaast moet je ook goed letten op de grootte van de bomen en het gevaar van omvallen.

Als het kan, probeer dan de tarp een beetje uit de wind te plaatsen. Dit is wel afhankelijk van het seizoen. In de winter wil je uit de wind blijven, maar in de zomer kan het juist prettig zijn om wat wind te hebben voor verfrissing en om muggen op afstand te houden. Je kunt ook altijd een bugnet of klamboe onder je tarp hangen.

Ook lig ik liever niet in hoog gras. De kans op teken is daar veel groter, vooral in Nederland. Mos of dennennaalden zijn daarentegen een fijne ondergrond. Controleer altijd op scherpe voorwerpen en takken voordat je je kamp opzet, zodat je matje niet lek raakt."

“Er zijn heel veel verschillende manieren om je tarp op te zetten. Een bekende methode is de lean-to-methode: je prikt de tarp aan één kant vast op de grond en laat hem schuin afdakken. Het vastgezette gedeelte van de tarp blokkeert de wind. De tent-methode is ook erg populair. 

Een persoonlijke favoriet is om, als je een vierkante tarp hebt, deze aan een punt aan een boom op te hangen, vervolgens diagonaal uit te spannen en de onderste punt ook in de grond vast te zetten. Zo krijg je een soort trapezium-/ruitvorm. Daarna span je ook de twee punten van de tarp die aan de zijkanten loshangen en zet je ze vast in de grond. Op die manier creëer je een zeer beschutte slaapplek.

Als je de tarp gebruikt in je basiskamp wil je er vaak ook onder kunnen lopen en staan. Dan is het handig om de tarp wat hoger op te hangen. In dat geval gebruik je ook een grotere tarp. Het is namelijk zo dat hoe hoger de tarp hangt, hoe verder de regen onder de tarp komt. Je wilt dus voldoende beschutting kunnen creëren.” 

“Ikzelf wel. Alles heeft een vaste plek, zodat ik het blindelings kan vinden. Het is belangrijk om je spullen altijd op dezelfde manier op te bergen. Stem dit ook af als je met meerdere mensen bent. Mijn eten zou ik bijvoorbeeld nooit op de grond leggen, maar juist ophangen zodat er geen ongedierte bij kan.

Mijn bergschoenen zet ik ondersteboven op een paar stokken neer, om te voorkomen dat er ongedierte in kruipt. Muizen worden bijvoorbeeld aangetrokken door het zout in de schoenen en kunnen ze kapot knagen.

Mijn rugzak is standaard ingepakt, met alles op een vaste plek, zodat ik zelfs in het donker alles moeiteloos kan vinden. Tijdens het slapen draag ik ook altijd mijn hoofdlamp. Zo hoef ik daar nooit op de tast naar te zoeken. Dat is belangrijk wanneer je bijvoorbeeld in alle haast je kamp moet oppakken."

“Koop een eenvoudige en betaalbare tarp. Op deze manier kun je experimenteren en alle mogelijke fouten maken zonder dat dit te grote gevolgen heeft. Door te experimenteren krijg je beter inzicht in welk type tarp het meest geschikt is voor je trektochten en wat je voorkeuren zijn wat betreft maat, materiaal en andere kenmerken.” 

“Als je in een hangmat slaapt, is het vaak nodig om ook een underquilt en een overquilt te gebruiken. Een hangmat biedt namelijk geen isolatie, dus je moet nog een matje of een underquilt in de hangmat leggen.

Ik maak ook vaak gebruik van een bivakzak. De bivakzak is oorspronkelijk ontstaan in het alpinisme, zodat je geen tent hoefde mee te nemen. Hierdoor kon je zo dicht mogelijk bij de klimroute slapen en 's ochtends vroeg weer snel de route opgaan. Hoe vroeger je bij de wand bent, hoe verstandiger en veiliger het is vanwege smelten en loszittende rotsen.

Een bivakzak is waterdicht, compact en biedt extra isolatie. Vooral als je onder een tarp slaapt zonder hangmat is het erg handig. Het is geen absolute noodzaak, maar wel een handige toevoeging om mee te nemen. Natuurlijk hangt het af van het gewicht dat je wilt dragen. Het nadeel van het niet meenemen van een bivakzak is bijvoorbeeld dat condens aan de buitenkant van de slaapzak blijft zitten en het vochtiger kan worden.” 

“Zorg ervoor dat je altijd warm in je slaapzak kruipt. Vaak koel je 's avonds ongemerkt af wanneer je lekker buiten bent. Als je dan direct in je slaapzak stapt, krijg je het moeilijk warm. Neem de tijd om even rond te lopen, doe wat oefeningen zoals push-ups of jumping jacks, en zorg ervoor dat je echt opgewarmd bent voordat je in je slaapzak kruipt.”